Bouwkundige ontwerp- en tekenwerkzaamheden worden uitgevoerd met CAD-software in 2D en/of 3D. Hierbij valt te denken aan de volgende onderdelen:
Bij het schetsontwerp of schetsplan worden uw eerste ideeën voor het plan verwerkt in een tekening. In deze fase worden de mogelijkheden en onmogelijkheden van uw wensen afgetast en in beeld gebracht. In hoofdlijnen wordt aangegeven hoe de plattegronden en gevels eruit moeten gaan zien. Het dient als praatplaatje om te komen tot een geschikt ontwerp. Niet in alle gevallen wordt er eerst een schetsplan gemaakt. Dit is mede afhankelijk van de omvang van het plan en de reeds bekend zijnde gegevens.
Een voorlopig ontwerp (VO) is een verdere uitwerking van het schetsplan, waarbij er meer informatie wordt verwerkt op de tekeningen om het plan inzichtelijk te maken. Vaak verder verduidelijkt met referentiebeelden, inpassing in de omgeving en 3D impressies.
Het definitief ontwerp (DO) is een vervolg op het akkoord bevonden voorlopig ontwerp. In deze fase worden nadere wensen van de opdrachtgever ingebracht en de keuze gemaakt in toe te passen materialen en definitieve kleuren. Voor zover mogelijk wordt er ook richting gegeven aan de toe te passen constructie en bouwmethode. Verder worden afgestemd en vastgelegd in het tekenwerk de maatvoering, relevante detaillering, adviezen van de constructeur en overige adviseurs.
Het DO wordt getoetst op voorwaarden en voorschriften om onzekerheden en te verwachten problemen in kaart te brengen. Het DO kan, alvorens men besluit een omgevingsaanvraag in te dienen, worden ingediend als vooroverleg om duidelijkheid te verkrijgen in de toestemming met betrekking tot voorwaarden in het bestemmingsplan en welstandseisen.
Na het DO start de fase van de omgevingsaanvraag.
Bouwaanvraag- of beter gezegd omgevingsaanvraagtekeningen vormen de basis voor de omgevingsaanvraag.
Deze tekeningen bevatten alle gegevens die benodigd zijn voor de gemeente om de ingediende aanvraag te toetsen aan de regelgeving van het bouwbesluit (straks omgevingswet, Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).
Bestektekeningen
Bestektekeningen (Technisch Ontwerp tekeningen) zijn de verder uitgewerkte tekeningen die bij het bestek (werkomschrijving) horen. In het bestek staat het werk omschreven met algemene voorwaarden en een gedetailleerde werkomschrijving van de toe te passen materialen en werkmethode. Het bestek en de tekeningen vormen samen de basis voor het aanvragen van de offertes bij de bouwkundige aannemer.
Detailtekeningen
Op de detailtekeningen, die meestal schaal 1: 5 op A3-formaat worden vervaardigd, wordt verder ingezoomd op de knooppunten van het bouwwerk. In detail wordt bijvoorbeeld een goot, overstek, kozijnaansluiting of dakrand nader in beeld gebracht. Deze details kunnen nodig zijn voor de welstand om beeldbepalende onderdelen beter te kunnen beoordelen of van nut zijn voor de aannemer om duidelijkheid te verkrijgen over maatvoering en toe te passen materialen.
Werktekeningen
Werktekeningen (Uitvoerings Ontwerp tekeningen) worden normaliter gemaakt nadat de aannemer het werk is gegund. De bestektekeningen, waarop de aanneemsom is gebaseerd, dienen hierbij als uitgangspunt. De tekeningen worden vaak op een grotere schaal weergegeven met nadere maatvoering en informatie voor de uitvoering. Zo worden hierop de wijzigingen verwerkt voortkomende uit de onderhandelingen, nadere eisen/inzichten opdrachtgever e.d. zoals zijn opgenomen in de aanneemsom.
Tot de werktekeningen behoren ook de aanvullende en aangepaste details, kozijntekeningen, uitslagen van wanden, vloer- en plafondtekeningen, trappentekening e.d. Een en ander afhankelijk van de omvang van het werk en behoeften voor de uitvoering.
Building Information Model (BIM)
De afkorting BIM staat voor ‘Building Information Modelling’. Hierbij wordt het gebouw of bouwwerk uitgewerkt in een driedimensionaal ontwerpmodel. In principe start dit proces bij het ontwerp en loopt door tot en met de uitvoering. Dus van schetsontwerp tot aan de revisietekeningen.
In de eerste opzet kan dit schetsmatig zijn, waarbij de juiste afmetingen en materialisatie bij benadering worden aangegeven. Alle informatie die van belang is, wordt in het model opgenomen. Al naar gelang het ontwerpproces vordert, wordt er steeds meer informatie aan het model toegevoegd. Hierbij valt te denken aan eigenschappen, afmetingen, hoeveelheden en kosten van diverse onderdelen en materialen.
Door de 3D-weergave is het uiterlijk, omvang en indeling van een gebouw sneller inzichtelijk voor de opdrachtgever en ontstaat er ook een goed beeld van de gevolgen van de genomen of te nemen keuzes.
Uit het model zijn uittrekstaten van de toegepaste materialen en onderdelen te genereren waarmee ook de bouwkosten te berekenen zijn en bij wijzigingen de financiële consequenties inzichtelijk worden.
Aan alle partijen die deelnemen aan het project wordt een uitwisselbaar bestand van het basis 3D-model beschikbaar gesteld, waarin zij hun eigen disciplines ontwerpen en intekenen.
De constructeur kan in het model de constructie ontwerpen en intekenen. Zo kunnen ook de installaties door de installateur en inrichtingselementen door de interieurarchitect/-inrichter worden ingetekend.
De door de diverse partijen ingetekende onderdelen worden verzameld en samengevoegd in het 3D-basismodel zodat inzichtelijk wordt of alles op elkaar is afgestemd en er geen conflicten zijn. Zo kan in een vroeg stadium worden onderkend wat er aan aanpassingen plaats moet vinden om alles goed op elkaar af te stemmen. Hiermee wordt de foutkans van bouwprojecten aanzienlijk verkleind en kunnen onnodige kosten worden voorkomen.
Overige tekeningen
Terrein- en bestratingstekeningen
Tekeningen van het perceel/terrein met daarop aangegeven de terreinverhardingen en groenvlakken met goten, putten, riolering, overige infrasctructuur e.d., voorzien van de nodige maatvoering en hoogtematen
Milieu-aanvraagtekeningen
Voor bepaalde bedrijfsmatige inrichtingen is in het kader van de milieuwetgeveing een milieuvergunning of melding vereist.
De gehele inrichting, bedrijfspand en perceel, wordt in kaart gebracht met alle voor de milieu-aanvraag relevante onderdelen. Hierbij valt te denken aan werkplaatsen, fabrieken, benzinestations die in het kader van deze wetgeving vergunning- of meldingsplichtig zijn en inzicht moeten geven in hun bedrijf met de aanwezige voorzieningen, onderdelen en stoffen.
Tekeningen brandveilig gebruik
Voor bepaalde gebouwen is een omgevingsvergunning voor brandveilig gebruik nodig of moet er een melding bij de gemeente gedaan worden voor brandveilig gebruik (gebruiksmelding).
De bijbehorende tekeningen betreffen de plattegronden van het gebouw met daarop aangegeven de bezetting, vluchtwegen, brandveiligheidsvoorzieningen, breedte kritische doorgangen e.d.
Verkooptekeningen
Voor bouwplannen in de verkoop, zoals woningen, kantoren of bedrijfspanden kunnen ten behoeve van de potentiele kopers verkooptekeningen worden vervaardigd. Op deze tekeningen staat alle relevante informatie die van belang is voor de kopers, zodat de afmetingen en indeling van het pand voldoende inzichtelijk zijn. In de plattegronden worden vaak inrichtingselementen ingetekend zodat de verhoudingen van deze onderdelen ten opzichte van de ruimte goed tot uiting komen. De tekeningen kunnen een onderdeel zijn van de verkoopbrochure.
Revisietekeningen
Revisietekeningen of soms ook wel as built tekeningen genoemd, worden vervaardigd na de oplevering van een gebouw. Alle aanpassingen die hebben plaatsgevonden tijdens de bouw worden op de tekeningen verwerkt zodat de opdrachtgever een set up to date tekeningen heeft als naslagwerk. Deze tekeningen kunnen van nut zijn voor het beheer en onderhoud van een gebouw door een facilitaire of technische dienst.
Ook een gemeente kan verzoeken om een set tekeningen zoals het uiteindelijk is uitgevoerd om aan het bouwdossier toe te voegen.